De Hallen Haarlem presenteerde van 16 maart tot en met 3 juni 2012 de eerste Nederlandse museumtentoonstelling van Charles Atlas. Deze filmmaker en videokunstenaar uit New York maakte in de jaren ’70 deel uit van de eerste generatie kunstenaars die op zoek ging naar de artistieke mogelijkheden van het nieuwe medium video. Atlas’ oeuvre beweegt zich tussen de disciplines performance, dans en beeldende kunst. Hij werkte veelvuldig samen met de beroemde danser/choreograaf Merce Cunningham. Een bijzonder onderdeel van de tentoonstelling was een ruimtevullende video-installatie met beelden van Cunningham, wiens dansgezelschap op 31 december 2011 zijn laatste optreden gaf.

In zijn tentoonstelling in De Hallen Haarlem liet Charles Atlas (St. Louis, Missouri, VS, 1949) een aantal belangrijke onderdelen van zijn werk aan bod komen. Zo stond in een grote video-installatie de samenwerking met Merce Cunningham (1919-2009) centraal, met wie hij in de jaren ’70 de zogeheten mediadanceontwikkelde. Dit was een manier van filmen waarbij de camera niet zoals gebruikelijk toegepast werd als statisch registratie-instrument, maar waarbij de camera actief onderdeel werd van de choreografie. Ook improvisatie en remixing kenmerken zijn werkwijze. Zo gebruikt hij zijn rijke beeldarchief om steeds weer nieuwe montages en beeldcombinaties te maken. De video-installaties in De Hallen waren alle drie nieuwe bewerkingen van bestaande films, video’s en installaties.

Een van de installaties toonde Atlas’ interpretatie van het portret. Hiervoor maakte hij een selectie uit zijn videoportretten uit de jaren ’80 van onder anderen performer en mode-icoon Leigh Bowery.

In een ruimtevullende installatie was een herbewerking te zien van zijn Super8-filminstallatie Joints 4Tet (1971). Hierin combineert Atlas close-ups van Merce Cunninghams gewrichten met een ruisende ambient-soundtrack van John Cage (1912-1992). Ter ere van zijn 100e verjaardag wordt in 2012 wereldwijd het John Cage-jaar gevierd, met o.a. tentoonstellingen, muziek- en theateroptredens.

Lang voordat Charles Atlas opereerde binnen het veld van de beeldende kunst, was hij actief binnen de danswereld. Moderne dans en muziek zijn in dit opzicht onlosmakelijk verbonden met zijn kunstpraktijk. Naast de genoemde samenwerking met Merce Cunningham en diens levenspartner John Cage, werkte hij met de vernieuwende choreografen en dansers Yvonne Rainer, Karole Armitage en Michael Clark. Atlas experimenteerde gedurende zijn hele carrière steeds met nieuwe technieken om performance en dans vast te leggen. Hiernaast ontwikkelde de kunstenaar ook meer autonoom videowerk, waarin hij zich vooral op de grafische mogelijkheden van het medium richtte. Door zijn uitgesproken visuele stijl, interdisciplinaire benadering en op samenwerking gerichte artistieke praktijk heeft Atlas zich een onderscheidende positie in de beeldende kunst verworven. 

De Hallen Haarlem heeft sinds 2009 werk van Charles Atlas in de collectie. Zijn films Nevada en Floor (beide uit 1974) zijn belangrijke werken in de deelcollectie performatieve film- en videokunst, en geven samen met het eveneens verzamelde videowerk van Paul McCarthy een indruk van de experimenten met het medium video in de eerste helft van de jaren ’70 in de VS.

Atlas’ werk was onder meer te zien in de South London Gallery, het New Museum en MoMA New York. In 2013 doet hij een groot project in Tate Modern in Londen. De Hallen toonde zijn films de afgelopen jaren in verschillende groepstentoonstellingen, waaronder He disappeared into complete silence(2011) en Body/Space Mechanics(2010).