The Words and Days (mud gezaaid, free range)
Vanaf 20 januari presenteerde De Hallen Haarlem een solotentoonstelling van de jonge Belgische kunstenaar Kasper Bosmans (Lommel, 1990). Hij is een soort artistiek antropoloog: Bosmans bestudeert symbolen, objecten en anekdotes uit de mythologie en folklore in diverse culturen, en vertaalt deze naar raadselachtige beelden vol suggestieve symboliek. In The Words and Days nam Bosmans verschillende tradities en verhalen uit de klassieke, Egyptische en Europese mythologie onder de loep. Uitgangspunt daarbij was zijn fascinatie voor kraanvogels en ibissen: twee vogels met een lange iconografische traditie. Die verbond hij in deze tentoonstelling met objecten en verhalen uit de collectie van het Frans Hals Museum | De Hallen Haarlem.
Het kernverhaal van de tentoonstelling komt uit de Metamorfosen, het dichtwerk van de Romeinse schrijver Ovidius. In dit werk worden de klassieke en Egyptische mythologie met elkaar verbonden aan de hand van het verhaal over de Romeinse god Mercurius (Hermes in de Griekse mythologie), die vermomd als een heilige ibis door Egypte ging. Dit verhaal over de ibis verweeft Bosmans met de Europese en middeleeuwse interpretatie van de kraanvogel. In de middeleeuwen stond de kraanvogel symbool voor waakzaamheid. Men dacht namelijk dat de kraanvogel bij het rusten een steentje in zijn opgetrokken poot hield. Mocht hij in slaap vallen, dan zou het vallende steentje als een wekker dienen. Tegelijkertijd was de kraanvogel een belangrijke referentie naar de adel, die het voorrecht had om deze vogels te eten.
Foto: Gert Jan van Rooij
Centraal in The Words and Days stond een grote groep kleine sculptuurtjes: uit een selectie veren van verschillende soorten ibissen en kraanvogels knoopte de kunstenaar ‘vliegjes’ die vissers gebruiken om in snelstromend water met een speciale werptechniek te vissen. Bosmans maakte hier gebruik van ambachtelijke volkskennis en tradities uit zijn eigen omgeving, de landelijke Belgische Kempen.
Met zijn aandacht voor volkstradities en rituele handelingen, klinkt in het werk van Bosmans een subtiele kritische ondertoon door, die de kijker zachtjes aanspoort om na te denken over de teloorgang van het regionale en orale tradities onder invloed van globalisering en technologie. Zijn artistieke vocabulaire lijkt opzettelijk anachronistisch: hij gebruikt middeleeuws aandoende symboliek in zijn Legende-schilderijen, die fungeren als indexen voor de verhalen die in de tentoonstelling samenkomen. The Words and Days omvatte naast een nieuwe serie Legende-schilderijen ook een reeks schilderijen op groter formaat, waarin Bosmans zijn voorliefde voor decoratieve elementen verder uitwerkte, en de modernistische erfenis laat botsen met dessins afkomstig uit de arts & crafts.
Foto: Gert Jan van Rooij