Repainting artworks

‘Het Frans Hals Museum gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën om te analyseren hoe bezoekers onze website gebruiken, om het delen van inhoud op sociale media mogelijk te maken en om de inhoud en advertenties van de site af te stemmen op uw voorkeuren. Dergelijke cookies worden ook door derden geplaatst. Door op ‘Accepteren’ te klikken, ga je hiermee akkoord. Zie onze cookie-instellingen voor een beschrijving van de cookies waarvoor wij jouw toestemming vragen.

Op dit moment is locatie HAL gesloten, op 12 april opent HAL weer met de tentoonstelling The Art of Drag

Koop tickets

Leed
Leed Leed



Slachtoffer van melaatsheid in India, 1962. Foto: Spaarnestad Fotoarchief

Oude vrouw rouwt om jonge slachtoffertjes van ineenstorting huis, Milaan, Italië, 1951. Foto: Spaarnestad Fotoarchief

Locatie

Hal

Tijd

± 30 minuten

Tijd

± 30 minuten

Een Keuze uit de Collectie van het Spaarnestad Fotoarchief

In De Hallen in Haarlem was de fototentoonstelling ‘Leed’ te zien. De ruim zestig foto’s in deze tentoonstelling zijn geselecteerd uit het bezit van het Spaarnestad Fotoarchief (SFA). Deze collectie bestaat grotendeels uit journalistieke zwart-wit foto’s, die in tijdschriften en kranten zijn afgedrukt. Nieuws en leed zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De beelden vertellen het universele verhaal van menselijk verdriet.

 

Leed

Bij bestudering van de ongelooflijk brede collectie van het Spaarnestad Fotoarchief bleek, dat veel foto’s het menselijk ‘Leed’ in al haar facetten tot onderwerp hebben, vastgelegd door persfotografen uit de gehele wereld. Universele schrijnende beelden van Leed, zoals armoede, ziekte, geweld, dood of honger. Het verdriet van het ontvallen van een geliefde in Italië hoeft qua expressie niet anders te zijn dan het leed van een overstroming in Bangladesh.

Dit universeel ondergaan van leed is zichtbaar in al de foto’s die geselecteerd zijn voor deze tentoonstelling. Vaak zijn het afzonderlijke foto’s die zijn gemaakt ter gelegenheid van een dramatische gebeurtenis of ramp. Een andere keer is het een uitgebreide reportage in een tijdschrift. De historische bron is door middel van ‘captions’, te herleiden. Deze bestaat dikwijls uit op de achterkant geschreven informatie, soms vergezeld van een stempel van de fotograaf of van het persbureau. De maker is lang niet altijd bekend. Hierdoor hangen anonieme beelden naast het werk van gerenommeerde fotografen.

 

Slachtoffer van melaatsheid in India, 1962. Foto: Spaarnestad Fotoarchief

De fotografie

Vanaf het begin van de 20ste eeuw begon de fotografie het gezicht van de tijdschriften te bepalen. Ook uitgeverij De Spaarnestad nam eigen fotografen in dienst en abonneerde zich op fotopersbureaus, die nationale en internationale nieuwsfoto’s konden leveren. Veel van die oude opnames zijn terechtgekomen in dit archief. Tot 1923 werden de foto’s na gebruik dikwijls weggegooid. Na die datum begon men ze te bewaren waardoor het SFA nu tot de oudste fotoarchieven van Europa behoort. In de jaren vijftig en zestig beleefde de tijdschriftencultuur hoogtijdagen. Bladen als De Katholieke Illustratie, De Spiegel, Libelle en de Revue hadden grote oplages.

In sommige bladen werden ‘picture stories’ afgebeeld van bekende Nederlandse en buitenlandse fotografen onder anderen van Ed van der Elsken. Op die manier kon in een reeks van foto’s een documentair verhaal verteld worden. Ook de vaste fotografen van De Spaarnestad leverden hun bijdrage in deze wijze van aanpak.

 

Het Spaarnestad Fotoarchief

Voor de tentoonstelling ‘Leed’ is een keuze gemaakt uit het Spaarnestad Fotoarchief (SFA). Dit archief beschikt over meer dan 5 miljoen foto’s, die een uniek beeld van de 20ste eeuw geven. In 1906 werd in Haarlem drukkerij De Spaarnestad gevestigd, die begon als uitgever van een locale krant. Vanaf 1910, met de acquisitie van het tijdschrift de Katholieke Illustratie, volgde ook de uitgave van tijdschriften en geïllustreerde weekbladen als Stad Amsterdam en Groot Rotterdam. In 1929 wordt het blad Panorama overgenomen en in 1934 begint de uitgave van het damesblad Libelle.
Later, in de jaren zestig, volgt de samenvoeging met de uitgeverij De Geïllustreerde Pers uit Amsterdam. Met deze samenvoeging ontstond de VNU, één groot concern met twee redacties op locaties in Haarlem en Amsterdam. Samen waren ze verantwoordelijk voor de productie van de Libelle, De Margriet, Panorama, de Nieuwe Revue en een aantal jeugdbladen.
Het grootste deel van deze unieke fotocollectie is bewaard gebleven dank zij de overdracht in 1986 aan de Stichting Nederlands Foto & Grafisch Centrum, die de collectie als geheel beheert en toegankelijk heeft gemaakt voor het grote publiek. Sinds 1997 is het archief gevestigd recht tegenover het Frans Hals Museum in het Groot Heiligland te Haarlem.
Tegenwoordig is het SFA een zelfstandige organisatie, die haar collectie voor publicatie en onderzoek ter beschikking stelt. Tevens worden er het hele jaar door wisselende exposities getoond waarin verschillende facetten van de documentaire en journalistieke fotografie aan de orde komen. De presentatie van ‘Leed’ in de Hallen geeft aan een groot publiek de kans eens kennis te maken met de rijkdom van het archief.

Oude vrouw rouwt om jonge slachtoffertjes van ineenstorting huis, Milaan, Italië, 1951. Foto: Spaarnestad Fotoarchief

Ontdek meer

Game 3 of 3

Dislike
Frans Hals

Koos Breukel

Jan van Scorel

Guido van der Werve

Maerten van Heemskerck

Drag & drop if you like

or dislike it

Go on! Drag me around!

Are you sure?!

I don't like him either

He doesn't like you I'm afraid

Meet at Frans Hals!

Game 1 of 3

lock
lock

Game 2 of 3