Van 16 december 2006 tot en met 15 april 2007 is in het Frans Hals Museum de tentoonstelling Nicolaes Berchem. In het licht van Italië te zien. Het is voor het eerst dat er een tentoonstelling wordt gewijd aan deze veelzijdige kunstenaar uit de Gouden Eeuw. Nicolaes Berchem schilderde op Italië geïnspireerde landschappen: vergezichten met heuvels, bergen en rotspartijen, bevolkt met herders en hun kuddes die baden in het gouden avondlicht van het zuiden. Daarnaast schilderde hij mediterrane havengezichten, allegorieën, religieuze en mythologische voorstellingen en genreschilderingen. De tentoonstelling wil een beeld geven van de verscheidenheid aan thema’s en van de veranderingen van stijl in het werk van Nicolaes Berchem.

Het oeuvre van Nicolaes Berchem (1621/22 – 1683) valt niet alleen op door de grote verscheidenheid aan thema’s en stijlen, maar ook door de enorme omvang: meer dan 800 schilderijen zijn aan hem toegeschreven. Berchem was ook een begenadigd tekenaar. Zijn figuurstudies behoren tot de fraaiste uit de zeventiende eeuw. Hij schilderde de figuren in landschappen van Jacob van Ruisdael, Willem Schellinks en Jan Hackaert en hij werkte samen met Gerrit Dou, Jan Wils en Jan Baptist Weenix. Bovendien vervaardigde hij meer dan vijftig etsen, voornamelijk met voorstellingen van dieren.

Berchem heeft talrijke leerlingen gehad: Karel Dujardin, Willem Romeyn, Hendrick Mommers, Dirck Maes, maar ook de genreschilders Pieter de Hooch en Jacob Ochtervelt. Hoewel er geen bewijs is dat hij ooit zelf in Italië is geweest, werd hij in de achttiende eeuw door de vele gravures en etsen naar zijn werk de bekendste Nederlandse Italianisant. Nicolaes Berchem wist als geen ander feilloos op de vraag van de markt in te spelen. Hij werd één van de meest geliefde en best betaalde kunstenaars van zijn tijd, die talrijke kunstenaars heeft beïnvloed. Zijn werk mocht in geen enkele vorstelijke verzameling ontbreken.

Op de tentoonstelling zijn 45 schilderijen, 35 tekeningen en prenten te zien. De werken komen uit openbare en particuliere verzamelingen in de Verenigde Staten en Europa, zoals uit de Royal Collection, Her Majesty Queen Elisabeth II in Londen, de Alte Pinakothek in München en het Louvre in Parijs.