CaiƧara
In alle filmwerken die Pablo Pijnappel (Parijs, 1979) tot op heden maakte, staat een familielid of goede bekende van de kunstenaar centraal. Na films gemaakt te hebben over zijn opa (1921-1977), zijn stiefvader (Andrew Reid) en een familievriendin (Felicitas), traceert hij in Caiçara de wegen van zijn eigen vader, Walderedo Ismael de Oliveira. Caiçara is de naam van de geboorteplaats van Pijnappels grootvader, en van het familie-buitenhuis bij Rio de Janeiro.
Zo is het kunstenaarschap voor Pijnappel bij uitstek een manier om hoogst persoonlijke kwesties rondom identiteit en culturele ontheemding te onderzoeken, door het ontrafelen van zijn eigen geschiedenis. Geboren in Parijs uit een half-Nederlandse moeder en een Braziliaanse vader (die in Tokio woont) gebruikt deze kunstenaar zijn complexe achtergrond als inspiratiebron voor meeslepende vertellingen over excentrieke gelukszoekers.
De tentoonstellingĀ CaiƧaraĀ bestond uit twee delen: de 16 mm filmĀ WalderedoĀ en een montage van oude 8mm films van Walderedoās vader, Walderedo sr.
In de 16mm filmĀ WalderedoĀ volgt Pijnappel twee verschillende sporen, waarin het heden en verleden door elkaar heen lopen. EĆ©n spoor leidt hem naar zijn vader in Tokio, waar deze een dolend bestaan leidt als kunstenaar en gekweld wordt door zware depressies. Intieme huiselijke scĆØnes, waarin Walderedo te zien is als echtgenoot van zijn Japanse vrouw en vader van hun twee kinderen, worden afgewisseld met buitenopnames van locaties uit zijn dagelijkse omgeving. Het andere spoor in de film behandelt Walderedoās jeugd in het noorden van BraziliĆ«, waar hij als zoon van een psychiater opgroeide in een artistiek-intellectueel milieu. Ook hier filmde de kunstenaar een breed scala aan exotische buitenlocaties, die samen een suggestieve collage van Walderedoās geheugen vormen.
Still uit Walderedo van Pablo Pijnappel
Anders dan in zijn eerdere films, waarin bestaand beeldmateriaal (vaak afkomstig uit het familie-archief) het belangrijkste bestanddeel vormde, isĀ WalderedoĀ grotendeels opgebouwd uit door Pijnappel zelf gedraaide 16mm-beelden. Deze beelden worden aangevuld met authentieke geluidsopnamen van Walderedoās vader (de psychiater Walderedo sr.) en een voice-over van zijn Japanse vrouw Okmi. Zo ontstaat een omcirkelend, abstract portret van een gekwelde ziel die voelbaar dicht bij de kunstenaar staat ā tegelijkertijd neemt de film te kijker mee op een mentale reis langs verschillende exotische plekken.
Naast de filmĀ WalderedoĀ presenteerde Pijnappel een montage van Super 8-filmpjes die zijn grootvader, Walderedo sr., heeft nagelaten, en een diawerk waarin de kunstenaar een associatief verhaal vertelt op basis van tekeningen van zijn vader.
Still uit Walderedo van Pablo Pijnappel