Reeds in zijn eigen tijd kwamen de pennen over hem in beweging. Frans Hals, de schilder van de beweeglijke, levende taferelen, wist auteurs te raken. Dat heeft geresulteerd in een stortvloed van publicaties. Aan wat er tot op heden zoal gepubliceerd is, wijdt het museum de komende maanden een kleine expositie.

In de 17de eeuw kreeg Hals al aandacht van diverse auteurs. Onder anderen de Haarlemmers Schrevelius en Ampzing prezen zijn lof. Een meer wetenschappelijke benadering van Hals en diens werk kwam pas later op gang. Het belangrijkste boek over Hals tot nu toe is ongetwijfeld de kolossale tentoonstellingscatalogus die in 1989/1990 uitkwam bij de overzichtstentoonstelling die toen in Washington, Londen en Haarlem werd gehouden. Het boek is een coproductie van vele onderzoekers, maar de hoofdauteur is de aan de Amerikaanse Harvard University verbonden Seymour Slive. Dezelfde Slive had in 1974 al een driedelige oeuvrecatalogus verzorgd. Beide publicaties zijn enkel nog antiquarisch verkrijgbaar, maar vormen voorlopig de belangrijkste uitgangspunten voor verdere studie.

Daarnaast zijn nog twee andere wetenschappelijke werken van belang: de speciale studie over Hals’ schuttersstukken in Haarlem (auteurs Neeltje Köhler en Koos Levy‑van Halm) en een omvangrijke monografie van de Duitse onderzoeker Claus Grimm. De opvattingen van Grimm wijken voor een deel af van die van Slive, maar voor die eigen opvattingen bestaat geen brede aanhang. Slive wordt door het Frans Hals Museum en tal van kunsthistorische onderzoekers nog steeds als dé Hals‑autoriteit gezien.

Boeken voor een breder publiek zijn er tot op heden talloze gemaakt, onder meer door de Nederlanders Th. Luns en Wim Beeren en door de Fransman Pierre Descargues (om maar enkele willekeurige voorbeelden te noemen). Een interessant hoofdstuk vormen de literaire verwerkingen van ‘het fenomeen Hals’. Zo schreef Tjebbo Franken een vuistdik boek ’De roman van Frans Hals binnen Haerlem’s veste gedroomd’ (1950), en maakte Michael Kernan ‘The lost diaries of Frans Hals’ (1994). Ook op toneelgebied bestaan er Hals‑creaties. Frederik van Eeden schreef een toneelstuk getiteld ‘Frans Hals’ (1884). En onlangs nog werd een musical ‘Frans Hals’ geschreven door Marijke Kots, die werd uitgevoerd in de Haarlemse stadsschouwburg door musicalgroep ‘Haarlem’.

Een keuze uit dit veelzijdige corpus van publicaties over Hals was te zien in de foyer van het museum.