Een 16de-eeuwse Meesterschilder
Het Frans Hals Museum wijdt als eerste museum in Nederland een tentoonstelling aan de 16de-eeuwse schilder Jan Nagel. Het oeuvre van Nagel is erg klein: slechts zes schilderijen, vier tekeningen en drie prenten zijn van hem bewaard gebleven. De presentatie in het Frans Hals Museum brengt acht werken van Nagel voor het eerst bij elkaar en werpt zo nieuw licht op het bescheiden, maar bijzondere oeuvre van deze relatief onbekende kunstenaar. Jan Nagel – een 16de-eeuwse meesterschilder is te zien van 22 april tot en met 17 juli.
Aanleiding voor de tentoonstelling is de recente restauratie van het schilderij De zondvloed. Dit schilderij is in langdurig bruikleen gegeven aan het museum door een particulier verzamelaar en toont een uitbundig landschap waarbij de figuren volgens de maniëristische traditie ondergeschikt zijn aan hun decor. Het Frans Hals Museum bezit zelf een schilderij met een voorstelling van Maria Magdalena. Het verloop van de restauratie van dit schilderij wordt toegelicht in de tentoonstelling. Naast vier schilderijen zijn er twee prenten en twee tekeningen te zien, afkomstig uit de collectie van het Rijksmuseum.
Over Jan Nagel is weinig meer bekend dan dat hij aan het einde van de 16de-eeuw in Haarlem heeft gewerkt. De schilder en kunsttheoreticus Karel van Mander meldt in zijn Schilder-Boeck uit 1604 dat Nagel afkomstig was uit Haarlem of Alkmaar. Zeker is dat Nagel lid was van de Haarlemse rederijkerskamer Trou moet Blijcken waarvoor hij in 1593 een blazoen schilderde. Ook is bekend dat hij in 1600 als meesterschilder werd ingeschreven bij het Sint Lucasgilde te Den Haag, waar hij twee jaar later overleed.
Detail van De Zondvloed, Jan Nagel
Een tijdgenoot van Karel van Mander, Aarnout van Buchell schrijft over Nagel: ‘Jan Nagel, uit Haarlem, die vooral wordt geprezen om snelheid van schilderen en gemak van inventie, niet zonder aangenaamheid en gratie. Zijn aanleg is het sterkst genegen tot het schilderen van landschappen, die hij niet zozeer waarheidsgetrouw als wel ingenieus weergeeft’. Het is opmerkelijk dat er van Nagel, die volgens Van Buchell snel schilderde en daardoor waarschijnlijk een hoge productie heeft gekend, zo weinig werk bewaard gebleven is.