De Amsterdamse kunstenaar Roy Villevoye (1960) verblijft ieder jaar enkele maanden in de Asmat, een gebied aan de zuidkust van Papua (Irian Jaya). In zijn werk speelt de wrijving tussen de cultuur van de Papoea’s en die van het westen een hoofdrol. Ook het werk op de tentoonstelling in De Hallen ging over dit onderwerp. De foto’s en films van Villevoye zetten de kijker er toe aan om de huidige staat van de wereld onder ogen te zien: de destructie van tradities en culturen die de globalisering met zich meebrengt, alsook hoopvolle verschijnselen in de marge daarvan. De tentoonstelling bestond uit circa vijftien kleurenfoto’s, alsmede twee films: The New Forest (2004, 80 minuten) die hij samen met Jan Dietvorst (1953) maakte en Propeller (2004, 45 minuten).

Weinig onderwerpen liggen tegenwoordig zo gevoelig als de omgang met niet-westerse culturen. De verwerking van kwalijke aspecten van het kolonialistische verleden heeft nogal eens geleid tot verkramping. De weergave van ‘exotische’ volkeren vanuit een westers standpunt is al snel verdacht. Roy Villevoye is zich bewust van deze situatie, maar dat is voor hem geen reden om af te zien van het maken van werk met en over Papoea’s. Hij toont de werkelijkheid die hij er vindt zo authentiek mogelijk. In de foto- en filmverslagen van zijn jaarlijkse reizen naar de Asmat toont hij niet alleen de ‘andersheid’ van deze culturen, zijn beelden benadrukken ook steeds dat er in de geglobaliseerde wereld geen geïsoleerde culturen meer bestaan.

De foto’s laten de wrijving zien tussen de westerse cultuur en de cultuur van de Asmat: twee Papoea’s in Amsterdam met een rode ‘Dirk’ tas; enkele Papoea krijgers in Osama Bin Laden-shirts; Papoea dansers getooid met voetbalshirts en Versace-zonnebrillen; mannen en vrouwen met T-shirts (ooit icoon bij uitstek van de Amerikaanse cultuur en nu een geliefd statussymbool), die door hen op een bijzondere manier bewerkt zijn.

De film The New Forest, (2004, 80 minuten) gemaakt in samenwerking met Jan Dietvorst (1953), bevat interviews met Papoea’s die vertellen over hun leven en verlangens: een man vertelt waarom hij blind geworden is, een ander verhaalt over de dood van zijn vriend, weer een ander beschrijft op fluisterende toon een geheimzinnige grot waar volgens hem Jezus geboren is, een jager legt uit waarom hij graag op varkens jaagt. Het is een film die onze exotische blik op de Asmat ontregelt en een andere kijk geeft op dit zogenaamde ‘aardse paradijs’. Een film waarin nu eens niet voor Papoea’s gesproken wordt middels een voice-over of waarin geen vragen worden gesteld die ons beeld van de gelukkige en exotische oerwoudbewoner enkel maar bevestigen. Een fragment uit deze film is getoond in het programma ‘Zomergasten’ van de VPRO. Die avond was Tijs Goldschmidt de gesprekspartner van Joost Zwagerman.

De film Propeller (2004, 45 minuten) ontrafelt de geschiedenis van een vliegtuigpropeller die diep verscholen ligt in de jungle en daar door de lokale bevolking met zorg bewaard wordt. De crash in 1944 van een geallieerd jachtvliegtuig wordt gereconstrueerd aan de hand van interviews met de Asmat dorpsoudste Kornelis Eminé, de nu 84-jarige Nederlandse piloot Jilles Verspoor en Ruth Baudhuin, de zus van de twee jaar geleden overleden Amerikaanse missionaris Bob Baudhuin die ervan overtuigd was dat de propeller een restant was van het vliegtuig van de legendarische, spoorloos verdwenen Amerikaanse piloot Amelia Earhart. Net zoals de T-shirts verandert ook deze propeller volledig van gedaante en krijgt hij in de wereld van de Asmat een andere betekenis.